रमेश बम बौनिया, कैलाली । सरकारले बेमौसमी वर्षाका कारण धानबालीमा क्षति पुगेका किसानलाई बैंक खातामार्फत राहत उपलब्ध गराउने भएको छ । असोज अन्तिम साताको बेमौसमी वर्षा र बाढीपहिरोले धानबाली नष्ट भएपछि सरकारले किसानलाई क्षतिका आधारमा बैंक खातामै राहात रकम उपलब्ध गराउने भएको हो ।
सरकारले यसअघि स्थानीय तहबाटै वर्षा र बाढीपहिरोले भएको धानबाली नष्टबारे लगत संकलनको काम गरेको थियो । किसानलाई राहत र क्षतिपूर्ति दिन सहज र पारदर्शी होस भन्नका लागि बैङ्किङ प्रणालीमार्फत नै राहात तथा क्षतिपूर्ति दिने व्यवस्था गरेको हो । यसका लागि बर्दगोरिया गाउँपालिकामा समेत धानबाली क्षति भएका किसानलाई राहातका लागि बैंक खाता खोल्नेक्रम शुरु भएको छ ।
बर्दगोरियाको वडा नम्बर ५ मा धानबाली नष्ट भएका किसानको पुस दुईगते देखि बैंक खाता खोल्ने काम सुरु भएको छ । किसानलाई वडामै सेवा उपलब्ध गराउने उदेश्यका साथ वडा कार्यालय परिसरबाटै खाता खोल्ने काम थालिएको बर्दगिरिया ५ कि वडाअध्यक्ष श्याम कुमारी चौधरीले बताउनुभयो ।
बैंक जादा ठूलो भिडभाड हुने र किसानलाई असहज हुने भएकाले वडामै यो काम थालिएको वडा अध्यक्ष चौधरीले बताउनुभयो । वडा नम्बर ५ मा प्रभु बैंक बौनिया शाखामा किसानको खाता खोलिने गरिएको छ । जसका लागि बैंकका कर्मचारी वडा मै खटिएका छ्न । कार्यालय समय अबधिभर किसानले नागरिकताको प्रमाणपत्र र फोटोलियर खाता खोल्न सक्नेछ्न । उहाँकाअनुसार बर्दगोरिया ५ मा ६१० बढी किसानको धानबालीमा क्षति भएको विवरण लगत संकलनमा छ ।
राहात उपलब्ध गराउनका लागि सरकारले विभिन्न मापदण्ड बनाएको छ, सोही मापदण्डका आधारमा किसानले सरकारी राहात पाउने वडा सचिब शेर बहादुर बडायकले बताउनुभयो । धानबाली क्षति भएका किसानलाई राहात उपलब्ध गराउन सरकारले देशभरका स्थानीय तहमार्फत यो प्रक्रिया थालेको वडा सचिब बडायकले भन्नुभयो, यसअघि लगत संकलन गरिएकोमा अब बैङक खाता खोल्ने काम अघि बढेको छ । बर्दगोरिया ५ मा पनि यो कामको थालनी भएको हो, जुन वडा कार्यालयबाट सूचना जारी भएको मितिले एक हप्तासम्म हुनेछ । वडा नम्बर ५ मा पुस दुईदेखि किसानको बैंक खाता खोल्ने काम सुरु भएको हो, उहाँले भन्नुभयो – खाता खोलिसके पछि राहतको लागि सबै किसानको खाता नम्बर केन्द्रमा पठाइनेछ ।
बर्दगोरिया १ मा सोमबारदेखि यो कार्य सुचारूको तयारी थालिएको छ भने वडा नम्बर २ मा समेत कार्यको थालनि भइसकेको छ । बर्दगोरिया २ मा ४३५ जना किसानले लगाएको धानबालीना बेमौसमी झरिले क्षती गरेको बिबरण रहेको वडा अध्यक्ष भेखु चौधरीले बताउनुभयो ।
कसले कतिसम्म राहात पाउँछन् ?
सरकारले १० कट्ठासम्म जग्गा भएका किसानलाई क्षतिको ६५ प्रतिशत, १० कट्ठादेखि ३ बिघासम्म जग्गा भएका किसानलाई ३० प्रतिशत र ३ बिघाभन्दा बढी जग्गा भएका किसानलाई क्षतिको २० प्रतिशतका दरले सरकारले न्यूनतम समर्थन मूल्य कायम गर्दा निर्धारण गरेको उत्पादन लागत बराबरको रकम उपलब्ध गराउने छ ।
सरकारले राहातका लागि सबैभन्दा साना किसानलाई पहिलो प्राथमिकतामा राखेको छ । यस वर्षका लागि निर्धारण भएको धानको न्यूनतम समर्थन मूल्य दुई हजार नौ सय दुई रुपैयाँ प्रतिक्विन्टल लागत मूल्य र प्रतिहेक्टर उत्पादन तीन मेट्रिकटनलाई आधार मानीएको छ ।
जसअनुसार १० कट्ठासम्म खेत भएका साना किसानलाई ६५ प्रतिशत राहत उपलब्ध गराउने निर्णय भएको छ । यस्ता किसानले प्रतिकट्ठा एक हजार नौ सय २१ रुपैयाँका दरले राहत पाउनेछन् । त्यस्तै, ४० कट्ठासम्म (दुई बिघा) जमिन भएका किसानले पूर्ण क्षति बेहोरेको भए ३० प्रतिशत राहत पाउनेछन् । यस्ता किसानलाई प्रतिकट्ठा आठ सय ८७ रुपैयाँका दरले पाउनेछ्न ।
पूर्ण क्षति बेहोरेका दुई बिघाभन्दा बढी खेती भएका ठूला किसानलाई सरकारले २० प्रतिशत राहत उपलब्ध गराउनेछ । यस्ता किसानले प्रतिकट्ठा पाँच सय ९१ रुपैयाँका दरले राहत पाउनेछन् । आंशिक क्षति भोगेका सबै किसानलाई २० प्रतिशतका दरले राहत उपलब्ध गराइनेछ । यस्ता किसानलाई पनि प्रतिकट्ठा पाँच सय ९१ रुपैयाँका दरले राहत पाउनेछ्न । गत २ मंसीरमा बसेको मन्त्रिपरिषद्को बैठकले यो निर्णय गरेको हो ।
