बर्दगोरिया । कैलालीको बर्दगोरिया गाउँपालिका वडा नम्बर ६ मा रहेका किसानलाई बेमौसमी रूपमा नयाँ जातको आलुको बिउँ वितरणको कार्य थालिएको छ ।

पछिल्लो समय बर्दगोरियामा गरिदै आएको पुरानो जातको आलुको उत्पादनमा ह्रास आउदै गएपछि बेमौसमी रूपमा नयाँ जातको आलु अन्तरगत (कुमाल सेतो १) जातको बिउँ वितरण गरिएको हो । किसानलाई ५० प्रतिशत अनुदानमा सो बिउँ वितरण गरिएको हो । मंगलबार बर्दगोरिया गाउँपालिका वडा नम्बर ६ का वडा अध्यक्ष रामकृष्ण डगौरा थारुले किसानलाई नयाँ जातको आलुको बिउँ (कुमाल सेतो १) वितरण कार्यको उद्घाटन गरेका छ्न ।

पालिकाको कृषि शाखाकाअनुसार गतवर्ष जुम्लामा उत्पादन हुँदै आएको कुमाल सेतो १ जातको आलुलाई यहाँ बेमौसमी रूपमा परीक्षण गरिएको थियो । जसअनुसार उत्पादनमा राम्रो वृद्धि देखिएपछि किसानको आकर्षण गतवर्ष भन्दा यो वर्ष दोब्बर देखिएको छ । आलुको गुणस्तरीय बिउँ उत्पादन, उत्पादन क्षमता कम भएको पुरानो बिउँको विस्थापित र बिउँ आलुमा आत्मनिर्भर बनाउन यसले ठूलो फाइदा पुग्ने पालिकाका कृषि शाखा प्रमुख झङ्कर रावतले बताए ।

उनले पछिल्लो समय राशायानिक मलको बढ्दो प्रयोगले माटोको उर्वरा शक्तिमा ह्रास आउनुका साथै मौसम परिवर्तनको असरले किसानले लगाउदै आएको पुरानो आलुको उत्पादन घट्दै गएपछि गतवर्ष देखि पालिकामा जुम्लामा उत्पादन हुदै आएको कुमाल सेतो १ जातको आलुको बेमौसमी खेती सुरु गरिएको हो । जसका लागि किसानलाई ५० प्रतिशत अनुदानमा आलुको बिउँ वितरण गरिदैछ ।

बर्दगोरिया गाउँपालिकामा आलु खेती भएपनि बर्षौदेखि एउटै बिउँको प्रयोग हुँदा उत्पादन, गुणस्तर र रोग किराको समस्या देखियो,’ उनले भने ‘गुणस्तरीय बिउँ उत्पादन गरेर आलु उत्पादन र गुणस्तर सुधार गर्ने उद्देश्यले यो कार्य थालिएको कृषि शाखा प्रमुख रावतले बताए ।

पालिकामा बेमौसमी रूपमा कुमाल सेतो १ जातको आलु खेती गर्न इच्छुक किसान, किसान फार्मलाई ५० प्रतिशत अनुदानमा बिउँ बितरणको कार्य थालिएको बर्दगोरिया ६ मा रहेको कृषि इकाई प्रमुख आशिका कठरियाले बताइन ।

पालिकामा बेमौसमी रूपमा थालिएको कुमाल सेतो १ जातको आलु तीन महिनामै उत्पादन हुने अपेक्षा राखिएको छ । जसले उत्पादन शक्ति बढाउनुका साथै पालिकालाई आलुमा आत्मनिर्भर गराउन मद्दत पुर्याउने छ ।

कैलाली । गत सोमबारदेखिको वर्षापछि आएको बाढीले भजनी नगरपालिका–८ का किसान रमेश चौधरीको दुई बिघा जमिन कटानमा परेको छ। बाढीले गाँज हाल्दै गरेको धानबाली बाढीले नष्ट गरिदिएको भन्दै उनी चिन्तित छन्।

‘बाढीले घरमा भएका अन्नपात पनि भिजायो, खेतको धानबाली पनि नष्ट गर्‍यो’, उनले भने। बाढीले उहाँको मात्रै होइन भजनी वडा नं ३ र ८ का अधिकांश किसानको धानबाली नोक्सान गरेको छ ।

भजनी नगरपालिकाले पालिकामा छ हजार हेक्टरमा लगाएको धानबाली नष्ट भएको जानकारी दिएको छ । जसमध्ये वडा नं ३ र ८ मा सबैभन्दा धेरै धानबाली नोक्सानी भएको भजनी नगरपालिकाका कृषि शाखा प्रमुख सुशोभन अधिकारीले बताए।

‘नगरको वडा नं ३, ५, ६, ७ र ८ मा गरी छ हजार हेक्टर क्षेत्रफलको धानबालीमा नोक्सानी भएको छ’, उनले भने, ‘धानबाली बाढीमा डुबेको छ । कतिपयको बालीमा बालुवा, माटो थुपारिएको छ।’

भजनी नगरपालिकाका यी वडामा १२ हजार हेक्टर क्षेत्रफलमा धान खेती हुँदै आएको छ । बर्सेनि बाढीको डुबान हुने क्षेत्र भएकाले नगरमा बाढीग्रस्त क्षेत्रमा वसन्त ऋतुमा चैते धान खेती हुने गरेको छ । बाढीले बर्खे धानबाली मात्र नभई चैते धान बालीलाई समेत असर गरेको उनको भनाइ छ । ‘कतिपयले बाली काटिरहेका थिए, चैते धान खेती गरेर घर भित्र्याएको अन्न पनि बाढीले नष्ट गरेको छ’, उनले भने।

बाढी अहिले पनि नघटेको भन्दै पानीको सहत घटे क्षति भएका बालीको अनुगमन गरी सोहीअनुसार प्रक्रिया अगाडि बढाइने शाखा प्रमुख अधिकारीको भनाइ छ । भजनी नगरपालिकामा मोहना, कान्द्रा, काँढा र परथैया नदीको पानीले डुबान हुने गरेको छ।

डुबान हुँदा धानबाली पूर्णरुपमा नष्ट हुने अवस्थामा पुगेकाले धेरै किसान मारमा पर्ने गरेका स्थानीय जयबहादुर बुढाले बताए। ‘हरेक वर्ष यहाँका किसानले बाली गुमाउनुपरेको छ’, उनले भने,‘दीर्घकालीन समस्या समाधान नभए यहाँ खेती नै नगर्ने बढ्ने छन् । लाखौँ खर्चिएर खेती गरेका बाढीका कारण रुनु परिरहेको छ ।

यता टीकापुर नगरपालिकाको वडा नं ६ मा समेत धानबालीमा बाढीले क्षति पुर्‍याएको छ । बाढीले धानबालीका पुगाएको क्षतिको विवरण लिने काम भइरहेको पालिकाले जनाएको छ।

बर्दगोरिया । कैलालीको बर्दगोरिया गाउँपालिकामा चैते धान रोप्दै किसानहरु । पालिकाको कृषि विकास शाखाका अनुसार यहाँका १५ प्रतिशत किसानले चैते धान खेती  गर्दछन ।

बर्दगोरिया गाउँपालिकाको वडा नम्बर ६ मा मुख्यत किसानले चैते धान रोप्ने गरेका छ्न । वडा नम्बर ६ को बासकोटी, तुलसीपुर ,जगतपुर र वडा नम्बर ५ को छराई तथा वडा नम्बर २ का केही स्थानमा किसानले चैते धान रोप्ने गरेका छ्न ।

फागुन मसान्तबाट नै यहाँका किसानले चैते धान रोप्ने गरेका छ्न । यतिबेला रोपिएको धान असारको पहिलो सातातिर पाक्ने गर्दछ । चैते धान पाकेपछि फेरि अर्को धान रोपिन्छ ।

चैते धानको प्रवल सम्भावना भएपनि किसानलाई भने सिचाइको सुविधा नहुदा समस्या हुँदै गएको छ । बाढी र डुवान प्रभावित क्षेत्रमा चैते धानको महत्त्व बढी देखिन्छ ।