काठमाडौँ । सुनको भाउ मंगलबार प्रतितोला १०० रुपैयाँले बढेको छ ।

नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघका अनुसार मंगलबार छापावाल सुनको भाउ तोलाको ९१ हजार ९०० रुपैयाँ कायम भएको छ । सोमबार भने छापावाल सुन प्रतितोला ९१ हजार ८०० रुपैयाँमा कारोबार भएको थियो ।

चाँदीको भाउ भने स्थिर छ  । सोमबार एक हजार २४० रुपैयाँमा  कारोबार भएको चाँदी मंगलबार पनि  त्यही भाउमा  निर्धारण भएको छ ।

काठमाडौं । उत्पादन हुने सिजनमै व्यापारीले उपभोक्ताबाट चिनीमा मनलाग्दी मूल्य लिने गरेका छन् । व्यापारीहरूले अहिले चिनी किलोको १ सय रुपैयाँसम्म लिने गरेका छन् । यो मूल्य विगतका तुलनामा धेरै हो । चिनीको अत्यधिक माग हुने तिहारमा समेत चिनीको मूल्य प्रतिकिलो ९० देखि ९५ रुपैयाँसम्म थियो ।

उन्पादन हुने सिजन र अत्यधिक माग नहुने समयमा समेत चिनीको मूल्य प्रतिकिलो एक सयबाट नघटेपछि उपभोक्ता अधिकारकर्मी र उपभोक्ताले यसलाई सामान्य रूपमा लिएका छैनन् । सरकारका उच्च कर्मचारी र उद्योगी व्यवसायीको मिलेमतोमा चिनीमा मनलाग्दी मूल्य लिने गरिएको हो ।

चालू आर्थिक वर्षमा सरकारले साल्ट टे«डिङ कर्पाेरेसनलाई चिनी आयातका लागि अनुमति नदिएकाले पनि व्यापारीको मनपरी बढेको उपभोक्ताकर्मीको भनाइ छ ।

साल्ट ट्रेडिङसँग चिनी नभएकै कारण व्यापारीले विभिन्न बहानामा चिनी उत्पादन हुने सिजनमै प्रतिकिलो १ सय रुपैयाँ लिन थालेको उपभोक्ता हित संरक्षण मञ्चका अध्यक्ष ज्योति बानियाँ बताउँछन् । सरकारकै निर्देशनमा सीमित व्यापारीहरूको मिलेमतोमा चिनीमा मनपरी मूल्य लिने काम भएको अध्यक्ष बानियाँको भनाइ छ ।

‘अहिले चिनी उत्पादन हुने सिजन हो, यही सिजनमा किलोकै १ सय रुपैयाँ लिनु भनेको त अचाक्ली नै हो,’ उपभोक्ताकर्मी बानियाँले भने, ‘आफ्नै आँखा अगाडि कालोबजारी भइरहँदा पनि सरकार चुप लागेर बस्नु भनेको झन लाजमर्दाे हो । बजार अनुगमन गरी मूल्य नियन्त्रणमा लिनुपर्ने सरकार किन कानमा तेल हालेर बसेको छ, बुझिनसक्नु छ ।’

सरकारले यसपटक साल्ट टे«डिङलाई चिनी आयातको अनुमति नदिएकाले पनि चिनीमा व्यापारीहरूको मनलाग्दी भएको हो । ‘यदि साल्ट टे«डिङसँग मौज्दात चिनी थियो भने व्यापारीले चिनीमा मनलाग्दी गर्न पाउने थिएनन् । उपभोक्ताले पनि अहिलेभन्दा सस्तोमा चिनी उपभोग गर्न पाउँथे,’ उपभोक्ता हित संरक्षण मञ्चका अध्यक्ष बानियाँ भन्छन् ।’

विगतका सरकारले साल्ट टे«डिङलाई भन्सार छुटमा चिनी आयात गर्न अनुमति दिने गरेको थियो । चालू आर्थिक वर्षमा सरकारले साल्ट टे«डिङलाई चिनी आयात गर्न अनुमति नदिँदा हाल साल्ट टे«डिङसँग बिक्री गर्न चिनी छैन ।

मौज्दात चिनी हुँदा साल्ट टे«डिङले पछिल्लोपटक उपभोक्तालाई प्रतिकिलो ७९ रुपैयाँ ५० पैसामा बिक्री गरेको थियो । साल्ट टे«डिङसँग मौज्दात चिनी हुँदा व्यापारीले उपभोक्तासँग मनपरी मूल्य लिने गरेका थिएनन् ।

नेपाल राष्ट्रिय उपभोक्ता मञ्चका अध्यक्ष प्रेमलाल महर्जन पनि चिनी उद्योगी व्यवसायीहरूको मुठीभित्र रहेकाले व्यापारीले चिनी उत्पादन हुने सिजनमै उपभोक्ताबाट मनपरी मूल्य लिने गरेको बताउँछन् ।

‘सरकार आमनागरिकको हितभन्दा उद्योगी व्यवसायीको समर्थनमा काम गर्छ,’ अध्यक्ष महर्जनले भने, ‘अहिले उद्योगी व्यवसायीले भारतबाट सस्तोमा चिनी आयात गर्छन् । सोही चिनी स्वदेशी उत्पादन हो भन्दै उपभोक्तालाई महँगोमा बिक्री गर्ने गरेका छन् । यो कुरा सरकारलाई थाहा छ । तर, पनि मौन छ ।’

‘भारतमा अहिले खुद्रा पसलमा चिनी प्रतिकिलो ४५ देखि ५० रुपैयाँमा पाइन्छ । सोही चिनी ४० प्रतिशत भन्सार र ढुवानी भाडा जोड्दा नेपाली उपभोक्ताले प्रतिकिलो ७० देखि ७५ रुपैयाँसम्म पाउनुपर्ने हो,’ महर्जनले भने, ‘तर, चिनी उद्योगी व्यवसायीले सरकारलाई हात लिएर अनुदान लिने र भारतबाट चिनी आयात गरी स्वदेशी उत्पादन हो भनेर महँगोमा बिक्री गरेका छन् ।’

चिनी उत्पादन संघका अध्यक्ष सशिकान्त अग्रवाल अहिले उपभोक्ताले प्रतिकिलो चिनी ९० देखि ९२ रुपैयाँमा उपभोग गर्न पाउनुपर्ने बताउँछन् । सरकारले उखुको मूल्य बढाएको र विगतभन्दा ढुवानी भाडा, बैंक ब्याजदर बढेका कारणले चिनी उत्पादन लागत बढ्न जाँदा केही मूल्य बढेको अध्यक्ष अग्रवालले बताए ।

‘किलोको सय रुपैयाँ चाहिँ बढी नै हो,’ अग्रवालले भने । उनले चिनीमा व्यापारीले बढी मूल्य लिए सरकारले बजार अनुगमन गरी नियन्त्रणमा लिन सक्ने बताए ।

उद्योग, वाणिज्य उपभोक्ता संरक्षण विभागका निर्देशक प्रेमकुमार श्रेष्ठले भने कोभिडका कारण अनुमगन गर्न पर्याप्त जनशक्ति नभएको बताए । बजार मूल्य अध्ययन गरी चिनीमा बढेको मूल्यमा विभागले अनुगमन गर्ने उनले बताए । यो समाचार आजको राजधानी दैनिकमा प्रकाशित छ ।

मान्म। कालीकोटको खाँडाचक्र नगरपालिका–११ स्थित रेगिल गाउँका किसानहरूले लगाएको आलु बाली डडुवा रोगले नष्ट भएको छ । डडुवा रोगले स्थानीय किसानहरूले करिब पाँच बिगाहा जमिनमा लगाएको आलु बाली नष्ट भएको हो ।

आलुबाट आम्दानी राम्रो हुने भएकाले पुरै गाउँका किसानहरूले आलु लगाएको तर रोग लागेपछि पुरै नष्ट भएको स्थानीय किसान मनसरा शाहीले बताउनुभयो । “विगतमा आलुबाट हामीले राम्रै आम्दानी लिने गरेका थियौँ”, उहाँले भन्नुभयो, “यो वर्ष के भएर हो खै गाउँमा लगाएको सबै आलु नष्ट भएको छ ।”

नगरपालिकाको कृषि शाखाबाट अनुगमन गर्दा डडुवा रोगबाट आलु नष्ट भएको जानकारी आएको नगरपालिकाका प्रमुख जसीप्रसाद पाण्डेले बताउनुभयो । “डडुवाले आलु नष्ट भएका किसानलाई राहत दिइनेछ ।”

केही बारीमा रोगले छुन नसकेपनि केहीबारीमा पुरै नष्ट भएको नगरपालिका कृषि शाखाका प्रमुख भक्तिप्रसाद पाण्डेले जानकारी दिनुभयो । “हामीले अनुगमन गर्दा रासायनिक विषादी प्रयोग गरेको तर प्राविधिक सरसल्लाह विना प्रयोग गरेको देखिएको हुनाले एकदमै डडुवा रोगको समस्या आएको पायौँ”, उहाँले भन्नुभयो, “रोग नियन्त्रण गर्न आवश्यक प्रक्रिया .थालेका छौ ।”

काठमाडौँ । नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणले १ अर्ब ८१ करोडभन्दा बढी रकम बक्यौता उठाउन बाँकी रहेको बताएको छ । प्रतिनिधिसभाको अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध समितिले गठन गरेको उपसमितिले उक्त रकम उठाउन बाँकी रहेको जनाएको हो ।

अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध समितिले काँग्रेसका सांसद दिव्यमणी राजभण्डारीको संयोजकत्वमा नागरिक उड्डयनसम्बन्धी समस्या र समाधान उपसमिति गठन गरेको थियो ।

उक्त उपसमितिले नागरिक उड्डयन प्राधिकरणका निमित्त महानिर्देशक प्रेमनाथ ठाकुर लगायतका पदाधिकारीसँग छलफल गरेको थियो । उपसमितिको माघ १२ गतेको निर्णय आज (शुक्रबार) सार्वजनिक गरिएको हो ।

नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणको बक्यौता रकम सम्बन्धमा छलफल हुँदा प्राधिकरणले २०७८ माघ १० गतेसम्म स्वदेशी तथा विदेशी विभिन्न संघसंस्थाहरूसँग १ अर्ब ८१ करोड ७५ लाख ८८ हजार ५ सय ७९ रुपैयाँ २८ पैसा बक्यौता रकम उठाउन बाँकी रहेको व्यहोरा प्रस्तुत भयो, उपसमितिको निर्णयमा भनिएको छ । बक्यौता रकम उठाउनका लागि प्राधिकरणलाई आगामी कार्ययोजना उपसमितिमा पेस गर्न भनिएको छ ।

उपसमितिले कोभिड-१९ को समयमा चार्टर्ड उठानमा भएको अनियमितता सम्बन्धमा छानबिन गर्न संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयले बनाएको समितिले पेस गरेको छानबिन प्रतिवेदन उपसमिति समक्ष पेस गर्न भनेको छ ।